Nowoczesne silniki charakteryzujące się dużą mocą generują w trakcie swojej pracy drgania i wibracje o dużej amplitudzie. Budowa koła dwumasowego umożliwia skutecznie je niwelować i chronić układ napędzania przed uszkodzeniami wywołanymi drganiami.
Koło zamachowe w samochodzie – sztywne i dwumasowe
Ze względu na charakterystykę pracy silnika, już od samych początków motoryzacji zastanawiano się jak upłynnić przekazywaną z niego energię. W ten sposób powstało sztywne koło zamachowe – prosty odlew o sporej masie. Koło zamachowe dzięki swojej bezwładności magazynuje energię kinetyczną i przekazuje ją do układu napędzania upłynnioną – wtedy gdy silnik jest w innym suwie niż praca. Koło zamachowe wiruje wraz wałem korbowym silnika. Gdy zwalniamy pedał sprzęgła, koło zamachowe łączy się ze sprzęgłem i zaczynają wirować wspólnie. Dzięki temu można przekazać moc do skrzyni biegów i na koła samochodu.
Jednomasowe koło zamachowe nie ma skomplikowanej konstrukcji – jego zadaniem jest jedynie przekazywanie mocy. Jednak wraz z postępem technologicznym trzeba było stworzyć rozwiązanie, które podołałoby jednostkom napędowym o większej mocy. W ten sposób stworzono koło dwumasowe – konstrukcję, która nie tylko przekazuje moc, ale i niweluje drgania z silnika. Dwumasy stosowało się głównie do pracy z silnikami wysokoprężnymi. Obecnie znajdziemy je również w większości samochodów w benzynie.
Budowa koła dwumasowego
Dwumasowe koło zamachowe jest zbudowane z dwóch niepołączonych ze sobą na stałe części – masy pierwotnej i masy wtórnej. Masa pierwotna jest przytwierdzona do wału korbowego silnika, z kolei masa wtórna łączy się z wałem od strony skrzyni biegów. Pomiędzy tymi dwoma elementami znajdziemy system sprężyn i tłumików, które pozwalają, by masy te mogły pracować. Dzięki takiemu rozwiązaniu mogą obracać się względem siebie aż do 80 stopni.
Funkcje koła dwumasowego
Jak już wspomnieliśmy, koło zamachowe służy przede wszystkim do przenoszenia momentu obrotowego z silnika. Ponadto, charakterystyczna budowa koła dwumasowego niweluje drgania generowane przez silnik. Chroni w ten sposób układ napędzania. Wibracje o dużej amplitudzie są bowiem szkodliwe dla części – prowadzą do szybszego wycierania, poluzowywania się i w konsekwencji do poważnych usterek. Z tego względu dużo lepiej jest wymienić dwumasę – bezpiecznik samochodu – raz na 200 tys km, niż zmagać się z licznymi usterkami układu napędzania.
Zużycie koła dwumasowego
Koło dwumasowe jest elementem eksploatacyjnym. Ponieważ pracuje pod dużym obciążeniem, z czasem ulega zużyciu. Zwykle żywotność dwumasy określa się na 150 tys – 200 tys km przebiegu. Może jednak skrócić ją zbyt dynamiczny styl jazdy lub chiptuning. Dwumasa pracująca pod zbyt dużym obciążeniem musi niwelować ogromną ilość drgań, a co za tym idzie, zużywa się szybciej. Jeśli jest zamontowana w samochodzie z mocą większą niż przewidziała fabryka, tłumiki znajdujące się pomiędzy masami będą najprawdopodobniej cały czas ściśnięte. Konsekwencją będzie uniemożliwienie jej pracy w roli tłumika drgań, a także jej przedwczesne rozpadnięcie się.
Do objawów zużytego koła dwumasowego możemy zaliczyć spadek osiągów, szumi stuki przy odpalaniu, gaszeniu silnika, a także przy przyspieszaniu z niskich prędkości obrotowych. Wyraźnie odczuwalne mogą też być drgania na karoserii i w kabinie pasażerskiej. By jednoznacznie zdiagnozować usterkę dwumasy, należy udać się do warsztatu samochodowego. Koło dwumasowe warto wymieniać na nowe w komplecie ze sprzęgłem, które ulega podobnemu zużyciu przy tym samym przebiegu. Będziesz mieć wtedy stuprocentową pewność, że części są do siebie dobrze dopasowane. Wymiana zestawu jest również tańsza – i ze względu na sam zakup części, jak i robociznę.
Przeczytaj także: Koła dwumasowe – czy należy ich się obawiać?
